Nám, tàn nhang và đồi mồi là 3 tình trạng da do rối loạn sắc tố gây ra dễ nhầm lẫn, khó phân biệt. Qua bài viết sau, bác sĩ chuyên khoa I Võ Thị Tường Duy, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Hệ thống Phòng khám Tâm Anh Quận 7, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, hướng dẫn cách phân biệt nám và tàn nhang, đồi mồi chuẩn xác.
Nám, tàn nhang và đồi mồi có giống nhau không?
Nám - tàn nhang - đồi mồi tuy không giống nhau nhưng trong một số trường hợp sẽ dễ gây nhầm lẫn giữa 3 tình trạng này. Thông thường, việc phân biệt nám và tàn nhang, đồi mồi thường dựa theo hình dáng, màu sắc, độ tuổi,… Điểm chung của 3 tình trạng da này đều do rối loạn sắc tố da, sản sinh quá nhiều melanin gây ra.
Điểm chung của nám, tàn nhang và đồi mồi là đều do rối loạn sắc tố da, sản sinh quá nhiều melanin gây ra. (1)
Khái quát về nám, tàn nhang và đồi mồi
Phân biệt nám và tàn nhang, đồi mồi thường được định nghĩa khái quát như sau: (2)
1. Nám
Nám xuất hiện ở phụ nữ sau 30 tuổi, đặc biệt phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh, giai đoạn tiền mãn kinh hoặc có thể liên quan đến di truyền. Một số trường hợp nám xuất hiện ở tuổi dậy thì. Nám thường xuất hiện dạng dát đậm màu đối xứng hai bên, giới hạn rõ, thường gặp ở những vùng phơi bày ánh sáng như: mặt, vai, lưng, cánh tay, bàn tay… có kích thước lớn hơn tàn nhang và đồi mồi.
2. Tàn nhang
Tàn nhang xuất hiện ở mọi độ tuổi, bao gồm cả người đang trong giai đoạn dậy thì, thường gặp ở người có màu da trắng. Tàn nhang ở lớp nông trên bề mặt da. Tàn nhang thường xuất hiện ở những vùng phơi bày ánh sáng như: mặt, bàn tay, cổ, cánh tay…
Tàn nhang có kích thước nhỏ, hình tròn, giới hạn rõ, nằm riêng lẻ hoặc kết thành mảng. Tàn nhang có màu đỏ, vàng, nâu. Khi ra nắng nhiều, tàn nhang càng có đậm màu hơn. Tàn nhang cũng có thể do di truyền.
3. Đồi mồi
Đồi mồi xuất hiện ở người lớn tuổi và không liên quan đến sự thay đổi nội tiết. Đồi mồi xuất hiện ở lớp thượng bì da, giới hạn khá rõ, tuỳ vào đặc điểm cơ địa mỗi người mà đồi mồi có màu đậm, nhạt; to, nhỏ; tròn, dẹt khác nhau, có thể hơi gồ nhẹ trên da. Tình trạng da xuất hiện đồi mồi thường thấy ở cẳng tay, mu bàn tay, mặt, cổ…
Cách phân biệt nám và tàn nhang, đồi mồi chi tiết nhất
Cách phân biệt nám và tàn nhang, đồi mồi dựa vào một số yếu tố như độ tuổi, màu sắc, hình dạng và trị trí. Cụ thể:
NámTàn nhangĐồi mồiTuổi- Phụ nữ >30 tuổi.
- Phụ nữ mang thai
- Phụ nữ sau sinh.
- Phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh.
- Người có gia đình có người bị rám má hoặc thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
- Mọi độ tuổi.
- Di truyền.
- Thường xuyên tiếp xúc ánh sáng mặt trời.
- Người da trắng.
- Người >40 tuổi.
- Người da trắng hoặc tiếp xúc với nắng trong thời gian dài.
- Màu nâu, từ nhạt đến sẫm.
- Màu nâu nhạt hoặc đậm. Tiếp xúc nắng nhiều, màu càng đậm hơn.
- Màu đậm, xám hoặc đen.
- Nám xuất hiện 2 bên gò má, có tính lan và thậm chí phủ kín cả khuôn mặt.
- Dạng tròn có kích thước nhỏ, giới hạn rõ
- Tròn hoặc dẹt hơi gồ nhẹ trên da.
- Đối xứng 2 bên gò má, hoặc ở vùng phơi bày ánh sáng: vai, lưng, bàn tay…
- Vùng phơi bày ánh sáng: mặt, tay, cổ, lưng, vai…
- Mu bàn tay, cẳng tay, mặt, cổ…
Làm thế nào để điều trị nám, tàn nhang và đồi mồi?
1. Điều trị tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ
Những sản phẩm điều trị tại nhà theo hướng dẫn bác sĩ, gồm:
Thuốc bôi đặc trị: tùy vào từng tình trạng da, bác sĩ sẽ kê loại thuốc bôi phù hợp, như sau:
- Thuốc bôi điều trị nám: người bệnh có thể trị nám bằng một số loại thuốc bôi ngoài da chứa các thành phần như: Arbutin, HQ, Cysteamin, Thiamidol, Tranexamic acid, Kojic acid, Retinoid…
- Thuốc bôi điều trị tàn nhang: sử dụng các sản phẩm có chứa hoạt chất ức chế melanin như: vitamin C, axit lactic, axit azelaic, Kojic acid, Niacinamide…
- Thuốc bôi điều trị đồi mồi
- Hiện có nhiều dược mỹ phẩm trị đồi mồi như: kem chứa dẫn xuất AHA hoặc Vitamin C, kem chứa hoạt chất kojic acid hoặc glycolic acid,… Khi thoa lên da, kem sẽ thẩm thấu sâu vào da, gây ức chế sự phát triển của sắc tố melanin và làm mờ đồi mồi trên da. Phương pháp điều trị này cho hiệu quả nhanh hay chậm sẽ tùy thuộc vào tình trạng da của từng người.
- Việc điều trị nám, tàn nhang hay đồi mồi bằng sản phẩm bôi cần thực hiện song song với việc chống nắng tốt, người bệnh cần thoa kem chống nắng đều đặn, đúng cách và kết hợp với các biện pháp che đậy khác.
- Phương pháp bôi thuốc dễ thực hiện, nhanh, gọn và hiệu quả với người xuất hiện nám, tàn nhang, đồi mồi ở tình trạng nhẹ. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý trước khi dùng thuốc hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn loại thuốc phù hợp với tình trạng da của bản thân. Đồng thời, người bệnh cần tuân thủ dùng thuốc đúng, đủ liều và chăm sóc da đúng cách để đạt hiệu quả điều trị cao.
- Dùng kem chống nắng: đây là yêu cầu bắt buộc trong việc điều trị tàn nhang, nám, đồi mồi. Vì vậy, người bệnh cần thoa kem chống nắng đều đặn mỗi ngày, đặc biệt trước khi ra ngoài trời 30 phút. Đồng thời, sau 2 giờ hãy thoa lại kem chống nắng để ngăn tia UV tác động lên da làm kích thích sản xuất melanin. Ngoài ra, người bệnh hãy sử dụng thêm mũ, áo, găng tay hoặc ô che nắng để hạn chế việc da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nhất có thể.
- Bổ sung dưỡng chất: người bệnh hãy bổ sung dưỡng chất có lợi cho da vào thực đơn ăn uống hàng ngày như vitamin và khoáng chất. Các dưỡng chất này thường có trong rau, củ, quả giàu chất xơ, Vitamin C, E,… Đồng thời, người bệnh cần hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều chất tạo ngọt, dầu mỡ, rượu, bia, thuốc lá. Khi cơ thể hấp thu nhiều dưỡng chất có lợi sẽ giúp da săn chắc, sắc tố melanin ức chế và chậm quá trình lão hóa.
2. Áp dụng các biện pháp điều trị công nghệ cao
Hiện, nhiều người ưa chuộng các phương pháp điều trị công nghệ cao vì có tính an toàn và mang lại hiệu quả điều trị tốt. Hiện, bác sĩ thường sử dụng công nghệ peel da, laser CO2, laser Nd-Yag, IPL,… để can thiệp chuyên sâu vào da, loại bỏ hết chân nám.
Tuy nhiên, chi phí điều trị nám da bằng công nghệ thẩm mỹ khá cao. Đồng thời, phương pháp này cần thực hiện bởi bác sĩ chuyên môn và trang thiết bị hiện đại. Ngoài ra, sau điều trị, khách hàng cần chăm sóc da đúng cách để không xảy ra tác dụng phụ, nâng cao hiệu quả điều trị và giảm tái phát nám.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Khách hàng cần gặp bác sĩ khi:
- Da xuất hiện đốm nâu, đen lấm tấm.
- Da xuất hiện mảng nâu, tối màu.
- Khách hàng muốn làm đều màu da hoặc xóa đốm nấu, mảng nâu.
Một số biện pháp ngăn ngừa tình trạng tăng sắc tố da
Một số biện pháp ngăn tình trạng tăng sắc tố da bao gồm:
- Chế độ chăm sóc da và sử dụng mỹ phẩm khoa học.
- Thoa kem chống nắng mỗi ngày, đặc biệt 30 phút trước khi ra ngoài.
- Bổ sung dưỡng chất như vitamin, chất khoáng.
- Hạn chế tiếp xúc trực tiếp hoặc quá lâu dưới ánh mặt trời.
- Tẩy tế bào chết 2 lần/tuần.
- Sử dụng kem bôi chứa các hoạt chất sáng da, ngừa nám.
Chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, BVĐK Tâm Anh TP.HCM có các chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm điều trị tận tâm các bệnh về da và thẩm mỹ an toàn, hiệu quả.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh liên tục bổ sung các phương pháp làm đẹp hiện đại trên thế giới và trang bị đủ thiết bị, máy móc tân tiến như điện di Apollo Duet +EL, máy phân tích da A-one Simple, IPL, HIFU, Laser Pico, Laser CO2 Fractional, Sofwave,… từ nhiều nước như Hàn, Anh, Mỹ để hỗ trợ liệu trình điều trị da tốt, nhanh và an toàn nhất.
Nám, tàn nhang và đồi mồi là 3 loại rối loạn sắc tố, tăng sinh melanin gây mất thẩm mỹ da. Thông qua bài “hướng dẫn cách phân biệt nám và tàn nhang, đồi mồi” , người bệnh có thêm thông tin để biết cách phân biệt và bảo vệ, ngăn tình trạng nám và tàn nhang, đồi mồi đúng cách.