Nghiên cứu định tính là gì? Định nghĩa, loại, ví dụ, phương pháp và phương pháp hay nhất

Nghiên cứu định tính là gì?

Nghiên cứu định tính được định nghĩa là một phương pháp khám phá nhằm tìm hiểu các hiện tượng phức tạp, thường trong bối cảnh tự nhiên của chúng, bằng cách kiểm tra kinh nghiệm, niềm tin, thái độ và hành vi chủ quan.

Không giống như nghiên cứu định lượng , tập trung vào các phép đo số và phân tích thống kê, nghiên cứu định tính sử dụng nhiều phương pháp thu thập dữ liệu để thu thập dữ liệu chi tiết, phi số có thể cung cấp những hiểu biết sâu sắc về chủ đề nghiên cứu.

Dưới đây là những đặc điểm chính của Nghiên cứu định tính:

• Tính chủ quan: Nghiên cứu định tính thừa nhận bản chất chủ quan của kinh nghiệm và nhận thức của con người. Nó thừa nhận rằng các cá nhân giải thích và xây dựng ý nghĩa dựa trên quan điểm, nền tảng văn hóa và bối cảnh xã hội độc đáo của họ. Các nhà nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính nhằm mục đích nắm bắt tính chủ quan này bằng cách tham gia vào các quan sát , phỏng vấn và phân tích định tính chi tiết nhằm nắm bắt các sắc thái và sự phức tạp trong hành vi của con người.

• Bối cảnh hóa: Nghiên cứu định tính nhấn mạnh vào bối cảnh diễn ra các hiện tượng xã hội. Nó tìm cách hiểu mối liên kết giữa các cá nhân, môi trường của họ và các cấu trúc xã hội rộng lớn hơn hình thành nên trải nghiệm của họ. Các nhà nghiên cứu đi sâu vào các bối cảnh và hoàn cảnh cụ thể ảnh hưởng đến hành vi và thái độ của những người tham gia, nhằm làm sáng tỏ mối quan hệ phức tạp giữa các biến số khác nhau.

• Uyển chuyển: Nghiên cứu định tính được đặc trưng bởi tính linh hoạt và khả năng thích ứng của nó. Các nhà nghiên cứu có quyền tự do sửa đổi thiết kế và phương pháp nghiên cứu của họ trong quá trình nghiên cứu dựa trên những hiểu biết mới và hướng đi mới. Tính linh hoạt này cho phép nghiên cứu lặp đi lặp lại và khám phá, cho phép các nhà nghiên cứu nghiên cứu sâu hơn về chủ đề và nắm bắt những phát hiện bất ngờ.

• Giải thích và tạo ý nghĩa: Nghiên cứu định tính thừa nhận rằng ý nghĩa không cố định mà được xây dựng thông qua các tương tác và diễn giải xã hội. Các nhà nghiên cứu tham gia vào một quá trình giải thích và tạo ý nghĩa để hiểu được dữ liệu được thu thập. Cách tiếp cận diễn giải này cho phép các nhà nghiên cứu khám phá nhiều quan điểm, ảnh hưởng văn hóa và các cấu trúc xã hội hình thành nên trải nghiệm và hành vi của người tham gia.

• Sự phong phú và sâu sắc: Một trong những điểm mạnh chính của nghiên cứu định tính là khả năng tạo ra dữ liệu phong phú và chuyên sâu. Thông qua các phương pháp như phỏng vấn, nhóm tập trung và quan sát người tham gia, các nhà nghiên cứu có thể thu thập các tường thuật và mô tả chi tiết vượt ra ngoài thông tin ở cấp độ bề mặt. Độ sâu dữ liệu này cho phép hiểu biết toàn diện về chủ đề nghiên cứu, bao gồm các động lực cơ bản, cảm xúc và động lực xã hội đang diễn ra.

• Lập luận quy nạp: Nghiên cứu định tính thường sử dụng phương pháp lý luận quy nạp. Thay vì bắt đầu với những giả thuyết hoặc lý thuyết đã được định trước, các nhà nghiên cứu cho phép các mô hình và chủ đề xuất hiện từ dữ liệu. Họ tham gia vào các chu kỳ thu thập và phân tích dữ liệu lặp đi lặp lại để phát triển các lý thuyết hoặc khung khái niệm dựa trên bằng chứng thực nghiệm thu thập được. Quá trình quy nạp này cho phép những hiểu biết và khám phá mới có thể thách thức các lý thuyết hiện có hoặc đưa ra những giải thích thay thế.

• Bối cảnh tự nhiên: Nghiên cứu định tính thường diễn ra trong bối cảnh tự nhiên, nơi những người tham gia được quan sát và nghiên cứu trong môi trường hàng ngày của họ. Cài đặt này nâng cao giá trị sinh thái của nghiên cứu vì nó cho phép các nhà nghiên cứu nắm bắt được các hành vi, tương tác và trải nghiệm đích thực. Bằng cách quan sát các cá nhân trong bối cảnh tự nhiên của họ, các nhà nghiên cứu có thể hiểu sâu hơn về cách các hiện tượng xã hội diễn ra trong các tình huống thực tế.

Tìm hiểu thêm: Quan sát định tính là gì?

5 loại nghiên cứu định tính chính

Dưới đây là 5 loại nghiên cứu định tính chính được sử dụng trong nghiên cứu:

1. Hiện tượng học: Loại nghiên cứu này tập trung vào việc tìm hiểu bản chất và ý nghĩa của một hiện tượng hoặc trải nghiệm cụ thể được cảm nhận bởi những cá nhân đã trải qua nó. Nó tìm cách nắm bắt những kinh nghiệm và quan điểm chủ quan của người tham gia.

2. Dân tộc học: Nghiên cứu dân tộc học bao gồm việc hòa mình vào một nhóm văn hóa hoặc xã hội cụ thể để quan sát và hiểu các tập quán, phong tục, tín ngưỡng và giá trị của nhóm đó. Các nhà nghiên cứu dành thời gian dài trong cộng đồng để có được cái nhìn toàn diện về lối sống của cộng đồng.

3. Lý thuyết có căn cứ: Lý thuyết có căn cứ nhằm mục đích tạo ra các lý thuyết hoặc khung khái niệm mới dựa trên việc phân tích dữ liệu thu thập được từ các cuộc phỏng vấn, quan sát hoặc tài liệu. Nó liên quan đến việc mã hóa và phân loại dữ liệu một cách có hệ thống để xác định các mẫu và phát triển các giải thích lý thuyết.

4. Nghiên cứu điển hình: Trong nghiên cứu trường hợp, các nhà nghiên cứu tiến hành kiểm tra chuyên sâu về một cá nhân, nhóm hoặc sự kiện để hiểu biết chi tiết về chủ đề nghiên cứu. Cách tiếp cận này cho phép thu thập thông tin theo ngữ cảnh phong phú và có thể đặc biệt hữu ích trong việc khám phá các trường hợp phức tạp và độc đáo.

5. Nghiên cứu tường thuật: Nghiên cứu tường thuật tập trung vào việc phân tích các câu chuyện và lời kể cá nhân của các cá nhân để hiểu rõ hơn về trải nghiệm, danh tính và quá trình tạo cảm giác của họ. Nó nhấn mạnh sức mạnh của việc kể chuyện trong việc xây dựng ý nghĩa.

Ví dụ về nghiên cứu định tính

Ví dụ 1. Một nhà nghiên cứu tiến hành nghiên cứu hiện tượng học có thể khám phá trải nghiệm sống của những cá nhân sống sót sau thảm họa thiên nhiên để hiểu tác động tâm lý và cảm xúc của những sự kiện đó.

Ví dụ 2. Một nhà dân tộc học có thể hòa mình vào một cộng đồng bản địa xa xôi để nghiên cứu các tập quán văn hóa, nghi lễ và động lực xã hội của họ.

Ví dụ 3. Một nghiên cứu lý thuyết có căn cứ có thể điều tra các cơ chế đối phó mà bệnh nhân ung thư sử dụng bằng cách tiến hành các cuộc phỏng vấn và phân tích kinh nghiệm của họ.

Ví dụ 4. Một nghiên cứu điển hình có thể liên quan đến việc kiểm tra văn hóa tổ chức của một công ty cụ thể để hiểu tác động của nó đối với hiệu suất của nhân viên và sự hài lòng trong công việc.

Ví dụ 5. Một dự án nghiên cứu tường thuật có thể phân tích các câu chuyện cá nhân của những cá nhân đã trải qua những chuyển đổi quan trọng trong cuộc sống, chẳng hạn như di cư hoặc thay đổi nghề nghiệp, để hiểu các quá trình tạo ra ý nghĩa cơ bản.

Tìm hiểu thêm: Nghiên cứu thị trường định tính là gì?

Phương pháp nghiên cứu định tính: 4 kỹ thuật hàng đầu

Dưới đây là các phương pháp nghiên cứu định tính tốt nhất mang lại những lợi thế độc đáo trong việc thu thập dữ liệu phong phú, hỗ trợ phân tích chuyên sâu và tạo ra những phát hiện toàn diện:

1. Phỏng vấn chuyên sâu

Một trong những kỹ thuật nghiên cứu định tính được sử dụng rộng rãi nhất là phỏng vấn sâu. Phương pháp này bao gồm việc thực hiện các cuộc phỏng vấn trực tiếp với những người tham gia để thu thập thông tin chi tiết, phong phú về kinh nghiệm, quan điểm và ý kiến ​​của họ. Phỏng vấn sâu cho phép các nhà nghiên cứu khám phá suy nghĩ, cảm xúc và động lực của người tham gia, cung cấp những hiểu biết sâu sắc về hành vi và quá trình ra quyết định của họ. Tính linh hoạt của phương pháp này cho phép khám phá trải nghiệm cá nhân một cách chi tiết, khiến nó đặc biệt phù hợp với các chủ đề nhạy cảm hoặc hiện tượng phức tạp. Thông qua việc thăm dò cẩn thận và đặt câu hỏi mở, các nhà nghiên cứu có thể phát triển sự hiểu biết toàn diện về thế giới quan của người tham gia, khám phá các khuôn mẫu ẩn giấu và tạo ra các giả thuyết mới.

2. Nhóm tập trung

Nghiên cứu nhóm tập trung bao gồm việc tập hợp một nhóm nhỏ các cá nhân (thường từ 6-10 người) có chung đặc điểm hoặc kinh nghiệm. Phương pháp này khuyến khích người tham gia tham gia vào các cuộc thảo luận mở được hỗ trợ bởi người điều hành có kỹ năng. Các nhóm tập trung cung cấp một môi trường năng động cho phép người tham gia tương tác, chia sẻ quan điểm của họ và xây dựng ý tưởng của nhau. Phương pháp này đặc biệt hữu ích để khám phá động lực nhóm, ý kiến ​​tập thể và chuẩn mực xã hội. Bằng cách quan sát sự tương tác trong nhóm, các nhà nghiên cứu có thể đạt được những hiểu biết có giá trị về cách ảnh hưởng xã hội hình thành thái độ và hành vi cá nhân. Các nhóm tập trung cũng cho phép khám phá các quan điểm đa dạng, cho phép các nhà nghiên cứu xác định các mô hình, mâu thuẫn và kinh nghiệm được chia sẻ.

3. Nghiên cứu quan sát

Nghiên cứu quan sát bao gồm việc quan sát và ghi lại một cách có hệ thống các hành vi và tương tác của người tham gia trong môi trường tự nhiên của họ. Phương pháp này cung cấp cho các nhà nghiên cứu một cái nhìn trực tiếp vào bối cảnh đời thực, cho phép hiểu biết toàn diện về các tương tác xã hội, thực tiễn văn hóa và các mô hình hành vi. Dù được thực hiện thông qua quan sát của người tham gia hay quan sát kín đáo, phương pháp này sẽ loại bỏ những thành kiến ​​tiềm ẩn liên quan đến việc tự báo cáo, vì hành động của người tham gia có ý nghĩa hơn lời nói. Nghiên cứu quan sát đặc biệt có giá trị trong việc nghiên cứu giao tiếp phi ngôn ngữ, các yếu tố ngữ cảnh và hệ thống xã hội phức tạp. Nó cũng có thể cung cấp những hiểu biết sâu sắc về những hành vi hoặc trải nghiệm không rõ ràng mà có thể khó nắm bắt được bằng các phương pháp khác. Tuy nhiên, việc lập kế hoạch cẩn thận, cân nhắc về mặt đạo đức và nhu cầu tham gia lâu dài là rất quan trọng để tiến hành nghiên cứu quan sát thành công.

4. Nghiên cứu điển hình

Nghiên cứu trường hợp liên quan đến việc kiểm tra chuyên sâu về một cá nhân, nhóm, tổ chức hoặc sự kiện cụ thể. Các nhà nghiên cứu thu thập dữ liệu thông qua nhiều nguồn khác nhau, chẳng hạn như phỏng vấn, quan sát, tài liệu và hiện vật, để xây dựng sự hiểu biết toàn diện về vụ việc đang được điều tra. Phương pháp này cho phép khám phá các hiện tượng xã hội phức tạp trong bối cảnh đời thực của chúng, khám phá những hiểu biết sâu sắc, chi tiết mà có thể không thể tiếp cận được bằng các phương pháp khác. Nghiên cứu trường hợp cung cấp cơ hội để kiểm tra các trường hợp độc đáo hoặc hiếm gặp, đi sâu vào bối cảnh lịch sử và tạo ra kiến ​​thức cụ thể theo bối cảnh. Những phát hiện từ các nghiên cứu điển hình thường rất chi tiết và gắn liền với bối cảnh, đưa ra những mô tả phong phú và góp phần phát triển hoặc hoàn thiện lý thuyết.

Các phương pháp nghiên cứu định tính cung cấp một loạt các công cụ mạnh mẽ để khám phá những trải nghiệm, ý nghĩa và diễn giải chủ quan. Các cuộc phỏng vấn sâu cho phép khám phá các quan điểm cá nhân, trong khi các nhóm tập trung làm sáng tỏ động lực của nhóm. Nghiên cứu quan sát cung cấp cái nhìn trực tiếp về hành vi của người tham gia và nghiên cứu trường hợp cung cấp sự hiểu biết toàn diện về các trường hợp cụ thể. Bằng cách tận dụng các phương pháp định tính này, các nhà nghiên cứu có thể tiết lộ những hiểu biết sâu sắc, nắm bắt các hiện tượng phức tạp và tạo ra kiến ​​thức theo ngữ cảnh cụ thể.

Thực hành tốt nhất về nghiên cứu định tính

• Mục tiêu nghiên cứu rõ ràng: Xác định rõ ràng các mục tiêu, câu hỏi hoặc giả thuyết nghiên cứu định tính hướng dẫn nghiên cứu. Điều này giúp duy trì sự tập trung và đảm bảo rằng việc thu thập và phân tích dữ liệu phù hợp với mục tiêu nghiên cứu.

• Chiến lược chọn mẫu: Chọn người tham gia hoặc trường hợp phù hợp với câu hỏi nghiên cứu định tính và đưa ra những quan điểm đa dạng. Các kỹ thuật lấy mẫu có mục đích, chẳng hạn như lấy mẫu biến thể tối đa hoặc lấy mẫu quả cầu tuyết, có thể giúp đảm bảo bao gồm nhiều trải nghiệm và quan điểm khác nhau.

• Sự chặt chẽ trong việc thu thập dữ liệu: Sử dụng các kỹ thuật thu thập dữ liệu định tính nghiêm ngặt để đảm bảo tính chính xác, độ tin cậy và độ sâu của các phát hiện. Điều này có thể liên quan đến việc tiến hành nhiều cuộc phỏng vấn hoặc quan sát định tính , sử dụng nhiều nguồn dữ liệu và ghi chép chi tiết tại hiện trường.

• Cân nhắc về mặt đạo đức: Tuân thủ các nguyên tắc đạo đức và nhận được sự đồng ý có hiểu biết từ người tham gia. Bảo vệ quyền riêng tư, bảo mật và ẩn danh của người tham gia và đảm bảo sự tham gia tự nguyện của họ trong suốt quá trình nghiên cứu định tính.

• Phân tích dữ liệu: Sử dụng các phương pháp tiếp cận có hệ thống và nghiêm ngặt để phân tích dữ liệu nghiên cứu định tính. Điều này có thể liên quan đến việc mã hóa, phân loại và xác định các mẫu hoặc chủ đề trong dữ liệu. Các công cụ phần mềm như NVivo hoặc ATLAS.ti có thể hỗ trợ tổ chức và phân tích các bộ dữ liệu lớn.

• Phép đo tam giác: Nâng cao tính giá trị và độ tin cậy của các phát hiện bằng cách sử dụng phép đo tam giác. Kiểm tra tam giác bao gồm việc sử dụng nhiều nguồn dữ liệu, phương pháp hoặc nhà nghiên cứu để chứng thực và xác nhận kết quả, làm giảm tác động của sự thiên vị của nhà nghiên cứu.

• Kiểm tra thành viên: Chia sẻ những phát hiện sơ bộ với người tham gia để xác minh tính chính xác và cách giải thích dữ liệu của họ. Việc kiểm tra của thành viên cho phép người tham gia đưa ra phản hồi và sửa chữa, nâng cao độ tin cậy của nghiên cứu.

• Ghi nhật ký phản ánh: Duy trì nhật ký phản ánh trong suốt quá trình nghiên cứu để ghi lại những phản ánh, hiểu biết sâu sắc và quyết định được đưa ra trong quá trình thu thập và phân tích dữ liệu. Tạp chí này có thể phục vụ như một công cụ có giá trị để đảm bảo tính minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc trong quá trình nghiên cứu.

• Báo cáo rõ ràng và minh bạch: Trình bày kết quả nghiên cứu một cách rõ ràng, mạch lạc và minh bạch. Mô tả rõ ràng phương pháp nghiên cứu, thu thập dữ liệu và quy trình phân tích. Cung cấp các mô tả phong phú và dày dặn về các phát hiện, được hỗ trợ bởi các trích dẫn trực tiếp và ví dụ từ dữ liệu.

Bằng cách tuân theo những thực tiễn tốt nhất này, các nhà nghiên cứu định tính có thể nâng cao tính chặt chẽ, độ tin cậy và độ tin cậy trong nghiên cứu của họ, dẫn đến những hiểu biết sâu sắc có giá trị và có ý nghĩa về các hiện tượng phức tạp đang được điều tra.

Tìm hiểu thêm: Nghiên cứu Trải nghiệm khách hàng (CX) là gì?